سیم مفتول چیست و چه کاربردی دارد؟

۱۰:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۲۰

سیم مفتول نیز یکی دیگر از محصولات همکار آهن است که در این مقاله قصد داریم آن را بررسی کنیم و با انواع سیم مفتول، کاربردهای آن و فرایند تولید آن آشنا شویم.

فهرست مطالب:

تاریخچه
مفتول
روش تولید مفتول گرم
روش تولید مفتول کششی
سیم مفتول سیاه
سیم مفتول آرماتوربندی
سیم مفتول قالب بندی یا نجاری
سیم مفتول حرارتی
سیم مفتول گالوانیزه
فرایند مفتول گرم
فرایند مفتول سرد
محصولات سیم مفتول گالوانیزه
سیم رابیتس بندی
سیم اسکوپ
سیم جوش
سیم مفتول فنری
سیم مفتول استیل
سیم مفتول استنلس استیل
سیم مفتول پی وی سی
سیم مفتول مسوار

تاریخچه

مفتول قبل از میلاد در میان مصریان و رومیان رواج بسیاری داشته است به طوری که باستان شناسان مفتول های طلایی در تزیین مومیاییهای دفن شده مصر باستان و گور های تمدن پرو یافت کرده اند. مفتول به روش های مختلف تولید می شد تا اینکه سال 1350 میلادی اولین ماشین کشش مفتول توسط رودلف در نورنبرگ اختراع شد و در سال 1526 دستگاهی کامل تر در آلمان توسط کششکاران ساخته شد و اینگونه مفتول ماشینی ظهور پیدا کرد.

مفتول

مفتول یک مقطع گرد است که به صورت کلاف پیچیده شده است از این مقطع گرد استفاده های فراوانی در تولید فنر، بستن قسمت های مختلف قالب برای محصور کردن محوطه بتن ریزی، تولید انواع توری اعم از توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و توری پرسی، تولید سیم جوش، بستن قسمت های مختلف آرماتور، بستن رابیتس گالوانیزه، تولید سیم خاردار های خطی و حلقوی به عنوان سیم راسته و یا خار مربوط متصل به آن و ... می شود. مفتول یکی از پرکاربردترین محصولات مورد استفاده در ساختمان سازی و صنعت می باشد تا جایی که از هوا فضا گرفته تا فنر یک خودکار درگیر این محصول پر کاربرد است. مفتول بنا بر تکنولوژی تولید به دو دسته گرم و کششی تقسیم می شود. در ادامه فرایند تولید مفتول را شرح خواهیم داد.

روش تولید مفتول گرم

از شمش فولاد به وسیله نورد گرم تولید می شود. در این روش شمش فولادی در کوره های پیش گرم قرار می گیرد و تا رسیدن به دمای 1200 درجه سانتیگراد حرارت داده می شود. پس از اینکه شمش کاملا گداخته شد به صورت مکانیزه به دستگاه های نورد گرم هدایت می شود تا به قطر مورد نظر برسد. پس از اینکه مفتول به اندازه ی کافی نورد شد توسط دستگاه های تولید کلاف تبدیل به کویل یا توپی مفتول می گردد.

روش تولید مفتول کششی

به وسیله نورد سرد تولید می شود. در این روش بعد از عملیات زنگ زدایی و پوسته گیری، میلگرد و یا تسمه های فولادی پس از عبور پودر کشش و دوزه وارد دستگاه کشش می شود تا چند کشکش متوالی روی آن صورت بگیرد. کشش ها بر اساس نیاز و یا کیفیت مفتول صورت می گیرد. در این مرحله تنش های گوناگون و زیادی بر روی مفتول اعمال میگردد. این تنش ها باعث افزایش طول و کاهش سطح مفتول می شود. کاهش سطح مقطع بیشتر در مفتول به معنای اعمال تنش بیشتر بر مفتول است به همین دلیل مفتول کشیده شده از مفتول خام سفت‌تر و دارای چقرمگی بیشتر است. بنا بر مواد اولیه برای ساخت، مفتول به دو دسته سیم مفتول فابریک و سیم مفتول غیرفابریک، تقسمی می شود. سیم مفتول فابریک از کشش و نازک کردن میلگرد 6.5 به دست می آید و سیم مفتول غیرفابریک از کشش و نازک کردن تسمه های فولادی به دست می آید. مفتول دارای مدل های مفتول سیاه، مفتول گالوانیزه، مفتول pvc، استنلس استیل، مفتول استیل و سیم مفتول مسوار می باشد که در ادامه به بررسی هریک می پردازیم.

سیم مفتول سیاه

یکی از پرکاربرد ترین سیم های مفتولی است. این نوع سیم از فولاد گالوانیزه نشده به دست می آید که به صورت کلاف و شاخه در بازار موجود است. مفتول سیاه دارای انعطاف بیشتر و نرمی بیشتری نسب به دیگر مدلهای مفتول است و از آن بیشتر در صنعت استفاده می شود. سیم مفتول سیاه بنابرکاربرد نام گذاری می شود. در ادامه دو مدل از این نوع مفتول را شرح خواهیم داد:

سیم مفتول آرماتوربندی

سیم مفتول سیاهمی باشد که پخته و نرم شده است. از این سیم در ساختمان سازی برای متصل کردن میلگردها به هم، پل سازی و سد سازی، مصارف صنعتی، مجسمه سازی، صنعت بسته‌بندی، قالب‌بندی، ساخت قفسه، ساخت الکترود و… استفاده می شود. این مفتول در سایز های 1.5 الی 4 در 4 گرید در بازار موجود است.

سیم مفتول قالب بندی یا نجاری

همان سیم مفتول سیاه در سایز 2.5 می باشد که مفتول نجاری در بازار نامگذاری شده است. از این مفتول در صنعت چوب برای بستن قالب های چوبی و قالبندی استفاده می شود.

سیم مفتول حرارتی

سیم مفتول سیاه با قطر ۴.۸ تا ۶.۵ میلی متر می باشد. از این مفتول برای مقاوم سازی سازه ساختمان استفاده می شود. مفتول حرارتی ۵.۵ و ۶.۵ از جمله مفتول های پرکاربرد استی که بیشترین استفاده را دارد. یکی از استفاده های این مفتول در ساخت سقف های کوبیاس می باشد.

سیم مفتول گالوانیزه

از گالوانیزه شدن سیم مفتول سیاه به دست می آید. ویژگی گالوانیزه کردن سبب می شود تا مقاومت سیم مفتول در برابر شرایط تغییر آب و هوا و خوردگی بالا رود. در صنعت به مفتول گالوانیزه، مفتول سفید می گویند. از سیم مفتول گالوانیزه در تولید انواع توری‌ها از جمله قفس، توری گابیون، ساختمان‌سازی، حصار زنجیره‌ای کابل‌های برق زره پوش، عناصر فلزی خم‌شده، دستگیره سطل، چوب لباسی، کشاورزی، عناصر قفسه‌ بندی، عناصر شمشیر بازی فلزی، منگنه‌های فلزی، سیم خاردار، آویز برای سقف‌های کاذب،تجهیزات مورد استفاده در دندان پزشکی و… استفاده می شود. مفتول گالوانیزه از دو مدل سیم مفتول سیاه به دست می آید:

سیم مفتول سیاه با کربن بالا
سیم مفتول سیاه با کربن کم

روش گالوانیزه کردن به دو صورت سرد و گرم صورت می گیرد در ادامه فرایند هریک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

فرایند مفتول گرم

برای تولید این نوع مفتول، مفتول سیاه حرارت دیده و سپس برای افزایش مقاومت مفتول، روکش روی بر سطح فولاد کشیده می شود. مفتولی که با این روش تولید می شود دارای سطحی یکنواخت و صاف می باشد که از آن برای ساخت انواع توری گالوانیزه مانند توری حصاری و فرنگی استفاده می شود. مفتول گالوانیزه گرم به دلیل استفاده از حرارت برای گالوانیزه کردن با کیفیت تر و ماندگار تر از مفتول گالوانیزه سرد است. در مفتول گالوانیزه سرد بعد از مدتی مواد گالوانیزه از سطح مفتول جدا می شود در صورتی که در مفتول گالوانیزه گرم به هیچ عنوان چنین چیزی اتفاق نمیفتد.

فرایند مفتول سرد

برای تولید این نوع مفتول، سطح مفتول سیاه را به وسیله جریان الکتریکی کاملا تمیز و یکنواخت کرده، سپس برای افزایش مقاومت مفتول، روی آن یک لایه گالوانیزه سرد می گذارند.

محصولات سیم مفتول گالوانیزه

از مفتول محصولات زیادی تولید می شود که مهم ترین آنها سیم رابیتس بندی و سیم اسکوپ می باشد.

سیم رابیتس بندی

نوعی مفتول گالوانیزه با ضخامت 1.2 میلی متر است که با توجه به کاربرد آن به این نام شناخته می شود. از این سیم در رابیتس کاری ساختمان برای محکم کاری و بستن راویتس استفاده می شود. رابیتس در واقع ورق فولادی مشبک می باشد که با استفاده از مفتول‌های گالوانیزه رابیتس‌بندی به شکل یک لایه به شبکه فرعی وصل می‌شود. رابیتس کاری ساختمان به منظور ایجاد طرح های زیباسازی سقف، ایجاد سقف کاذب، نورپردازی پنهان، جلوگیری از ترک خوردگی های سطحی دیوارها و ستون ها، ایجاد هرگونه پلاسترکاری های گچی و سیمانی و ... انجام می گیرد. از سیم رابیتس بندی برای بستن برگه های رابیتس، سقف و همچنین نمای داخلی ساختمان استفاده می شود.

سیم اسکوپ

نوعی مفتول گالوانیزه با ضخامت 1.5 الی 1.6 میلی متر است که در اسکوپ بندی سنگ نمای ساختمان استفاده می شود. از ویژگی های مهم این سیم، تحمل وزن بسیار بالا همراه با قابلیت نصب آسان و با طول عمر بالا است.

سیم جوش

سیمی است که از آن به عنوان رابط در جوشکاری استفاده می شود. سیم جوش بنا بر کاربرد آن در جنس ها و ضخامت های متفاوت در بازار موجود است. در سیم جوش ها انواع دی اکسید وجود دارد که عیوب جوشکاری را کاهش می دهد همچنین باعث می شود قبل از شروع جوشکاری احتیاج کمتری به تمیز کاری باشد.سیم جوش ها را می توان بر اساس ضخامت مفتول و الکترود به انواع ضخیم، خیلی ضخیم، متووسط و نازک تقسیم نمود. از نظر جنس مفتول نیز انواع سیم حرارتی با الکترودهای آلومینیومی، ضد زنگ، نیکلی، کم کربن، کم هیدروژن، چسبان، سریع انجماد و انجام پر شده ساخته می شود. که بر اساس ساخت با هم تفاوت دارند. سیم جوش کاربردهای زیادی دارد و اصلی ترین آن در صنایع جوشکاری است.

سیم مفتول فنری

از فولاد پر کربن ساخته می شود. مفتول فنر به سه دسته سیم فنر پرکربن، سیم فنر وانادیوم، سیم فنر کروم دار تقسیم می شود. سیم مفتول‌ های فنری ، دارای خاصیت ارتجاعی خوبی هستند. در این نوع از سیم مفتول‌ ها عنصر سیلیسیم وجود دارد که باعث شده است تا خاصیت الاستیسیته سیم مفتول فنری افزایش پیدا کند و در برابر خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان دهد. از سیم مفتول فنری در صنایع خودروسازی، نظامی، لوازم خانگی، ماشین آلات کشاورزی، ساخت صندلی و مبلمان، ریلی و … مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

سیم مفتول استیل

از آلیاژ استیل ساخته می شود. این مفتول تا حد زیادی شبیه به سیم مفتول گالوانیزه می باشد. از آنجایی که این نوع سیم مفتول بسیار مقاوم و قوی است از آن برای نگهداری بخش های مختلف یک سازه در صنعت و یا ساختمان سازی مورد استفاده قرار بگیرد.

سیم مفتول استنلس استیل

شبیه به سیم مفتول استیل است با این تفاوت که محکم تر و مقاوم در برابر ضربه و خش است. این سیم مفتول از فولاد ضد زنگ با ترکیب مشخصی ساخته می شود. از سیم مفتول استنلس استیل جهت ساخت و تولید فنرهای لول ، فشاری، کششی تولید قطعات و لوازم ماشین آلات دستگاه ها و تجهیزات حفاری و سکوهای نفتی از قبیل آب چکان های آشپزخانه قطعات و لوازم یخچال و فریزر قطعات ظرفشویی قطعات لباسشویی کاربردهای فراوان دارند .

سیم مفتول پی وی سی

سیم مفتول سیاهی است که با مواد پی وی سی پوشش داده شده است. این نوع سیم مفتول دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی و انعطاف پذیری بالایی است. سیم مفتول های پی وی سی در مدلهای سیم مفتول گالوانیزه pvc وسیم مفتول مسوار pvc نیز موجود است. از سیم مفتول pvc برای ساخت و تولید انواع توری های گابیون، حصاری، پرسی، سیم خاردار، شبکه و طناب های فولادی در گلخانه و ... استفاده می شود.

سیم مفتول مسوار

یک مفتول فولادی است که در یک مرحله اسیدشویی می شود تا از الودگی پاک شود در یک مرحله دیگر با سولفات مس آغشته می شود. از سیم مفتول مسوار در برخی از فعالیت های صنعتی مانند ساختن قفسه های آشپز خانه ، ساختن چوب لباسی ، در تولید قطعات فلزی و صنعت خودرو سازی ، ساختن انواع موتورها ، سیمی کردن انواع کتاب ها و دفاتر ، ساختن قاب عینک ، صفحات به کار رفته در یخچال های فروشگاهی ، محصولات ریلی ، مفتول آرماتوربندی عمرانی و ساخت و ساز در صنایع ساختمانی ، کیف سازی ، چمدان سازی ، تولید زیورآلات ، صنایع الکترونیکی و برق کاری ، جوش کاری فلزات ، قطعه سازی ، تولید انواع پین ، تولید باکس های فلزی مختلف و غیره استفاده های فراوانی می شود.

سوالات کاربردی: